Nhắc đến sâu chit, những người con Tây Bắc luôn cảm thấy tự hào vì món đặc sản vô cùng quý giá này. Món đặc sản có một không hai do thiên nhiên ban tặng ở núi rừng Tây Bắc: Lạng Sơn, Điện Biên, Sơn La.

sâu chít được lấy từ cây chít

Loài côn trùng sống trong cây chit.

Do đặc tính sinh trưởng, cứ vào tháng 11-12 trong năm là lúc mà sâu phát triển mạnh nhất, lúc này người dân bắt đầu đi thu hoạch những cây chit để bắt sâu. Theo kinh nghiệm của những người dân ở đây thì những cây có dấu hiệu bị bệnh và không thể nở hoa  là những cây bị sâu chít hút chất dinh dưỡng để sống kí sinh,  những cây này thường bị cụt ngọn. Sau đó họ sẽ cắt ngang thân cây ở phía trên khoảng 50-60 cm rồi chẻ đôi cây chít để bắt sâu. Sau khi bắt được sâu, người ta thường ngâm sâu chít tươi với rượu nhạt để giữ được chất dinh dưỡng và màu sắc tươi rói trắng sữa của sâu.

Thức ăn bổ dưỡng cho mọi người:

Sâu chít vốn nổi tiếng với món chế biến là rượu sâu chít. Loại rượu được cánh đàn ông rất ưa thích bởi khả năng tăng cường sinh lực của nó ( thông thường 1kg sâu sẽ được ngâm với 5 lít rượu )

Ngoài cách chế biến dùng ngâm rượu để uống, sâu chít tươi có thể được dùng để sào khô nấu cháo hoặc hầm với thịt ăn hàng ngày.

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học cho thấy loài “đông trùng hạ thảo” có hàm lượng protein chiếm 25-32% trong cơ thể, trong đó có 6 axit amin, còn sâu chít cũng có hàm lượng protein tương đương nhưng thành phần axit amin được xác định lên đến 17/20 loại cần cho cơ thể. Không những chỉ tốt cho đàn ông, nghiên cứu cũng cho thấy, sâu chít còn giúp cải thiện da và sức khỏe phụ nữ, cho những người thể trạng yếu.

Vì vậy, ở Điện Biện và các vùng Tây Bắc hiện nay rượu sâu chít và thịt sâu chít là những thứ được tiêu thụ mạnh cho khách miền xuôi.

Nguồn dược liệu quý cho ngành Y:

Chính bởi sâu chít có những tính chất dược lí giống với đông trùng hạ thảo như vậy, nên sâu chít cũng được dùng làm dược liệu trong Đông y.  Sâu chít tươi sau khi được mang về sẽ được rửa sạch sâu bằng nước muối, rang hoặc sấy khô. Khi dùng, tẩm sâu với mật ong, rồi lại sấy khô. Dược liệu có vị ngọt, tính ôn, được dùng thay thế vị đông trùng hạ thảo của thuốc Bắc với tác dụng bổ tinh tủy, ích phế thận, tráng dương khí, chữa suy nhược thần kinh, đau lưng do thận hư, liệt dương, mỏi gối. Liều dùng hằng ngày là 6-12g dưới dạng rượu ngâm.

Cách đây không lâu, TS.BS Phan Anh Tuấn cùng các cộng sự thuộc Viện Y học Cổ truyền Quân đội, Đại học Y Hà Nội đã thực hiện công trình nghiên cứu về loài sâu chít này và đã có kết luận đầy đủ về đặc điểm sinh học (các giai đoạn phát triển trong vòng đời) của chúng và đặc biệt các nghiên cứu cho thấy sâu chít có tác dụng gây độc cho tế bào ung thư, vì vậy nó có thể dùng để bào chế thuốc để điều trị ung thư rất hiệu quả.

Hiện nay các nhà khoa học và côn trùng học đang hợp tác để thực hiện đề tài “Nuôi sâu để khai thác bền vững”. Đề tài đang được nuôi trồng bán nhân tạo thử nghiệm ở Điện Biên, nơi được coi là vùng có khí hậu thích hợp nhất để cho sâu chít phát triển.