Đông trùng hạ thảo có thể gọi là một loại nấm kí sinh trên những ấu trùng. Loại nấm đặc biệt này sau khi hút hết dinh dưỡng của ấu trùng thì sẽ phát triển trong suốt quá trình sinh trưởng. có những cây nấm cao đến 11cm.

Trên những dãy núi cao hơn 3.000m ở cao nguyên Thanh Tạng, có một loại bướm gọi là con “Ngài Dơi”, tên khoa học là Thitarodes. Ấu trùng của Ngài Dơi chui sâu vào trong đất để ăn các mầm non của một loại cây họ nghệ (polygonum viviparum L.) rồi ngủ đông.

Một số ấu trùng bị nhiễm một loại nấm có tên khoa học là Cordyceps sinensis. Nấm phát triển mạnh ở phần đầu ấu trùng khiến chúng khó chịu nên chúng có khuynh hướng di chuyển lên phía trên, thường là đến gần mặt đất khoảng 1cm thì chúng chết trong lúc nấm vẫn tiếp tục sinh sôi thành dạng bó tơ. Đến đầu mùa hè, nhiệt độ tăng, bó tơ này bện chặt như một chồi cây con rồi khi lớp băng trên mặt đất tan chảy, nó nhú lên”. Thoạt đầu lúc mới nhú lên, chồi cây có màu trắng ngà nhưng sau đó, dưới tác dụng của ánh nắng mặt trời, nó xạm lại, chuyển thành màu đen xám. Đó chính là đông trùng hạ thảo.

Đông trùng hạ thảo khi còn tươi sống

Theo lược sử Trung Quốc cổ đại, “Bản Thảo Cương Mục” viết bởi Lý Thời Trân đời nhà Minh – 1578 được xem là “Bách khoa toàn thư về dược liệu Trung Quốc” đã rất coi trọng tác dụng của đông trùng hạ thảo với những tác dụng điều trị nhiều loại bệnh tật và nâng cao sức khỏe cho con người một cách toàn diện. Vì dược liệu này chỉ được sử dụng cho các vua chúa trong cung, việc người dân bình thường sử dụng khai thác đông trùng hạ thảo đã bị coi là phạm pháp.

Đông trùng hạ thảo chỉ có thể sinh trưởng và phát triển ở những vùng núi cao lạnh, có tuyết phủ quanh năm như vùng cao nguyên Thanh Tạng ở Trung Quốc và những khu vực dãy núi Hymalaya. Vào thế kỉ 15, sinh vật này đã được một người dân khu vực Thanh Tạng phát hiện ra nhờ đàn bò của mình. Sở dĩ như vậy vì khi đàn bò ăn loại sinh vật này thì người dân này nhận thấy đàn bò mình nuôi trở lên khỏe mạnh sung sức khác thường, đặc biệt là trong quá trình giao phối và ít khi bị bệnh tật. Từ đó nó được người dân rất coi trọng loại sinh vật này và được nhiều người biết đến hơn, tuy nhiên nó chưa được khoa học kiểm chứng rõ ràng.

Cho đến đầu thế kỉ 19, nhà vi khuẩn học Miles Joseph Berkeley người Anh đã nghiên cứu về loài sinh vật này, ông đã chứng minh được nó có rất nhiều dược liệu tốt cho sức khỏe con người, và có thể dùng để chế biến thuốc trị nhiều loại bệnh. Mặc dù vậy, tính đến trước năm 1993, việc sử dụng đông trùng hạ thảo vẫn là rất hạn chế ở các nước phương Tây cho đến khi 3 vận động viên điền kinh ở Trung Quốc là Wang Junxia, Qu Junxia và Zhang Linli phá vỡ kỷ lục thế giới về môn chạy 1.500m, 3.000m và 10.000m tại Thế vận hội Olympic tổ chức ở Bắc Kinh thì nó mới bắt đầu được người ta quan tâm khi mà cả 3 nữ vận động viên này không sử dụng doping mà chỉ sử dụng đông trùng hạ thảo và máu rùa. Nó chẳng khác gì món “hồng sâm hầm thịt chó” mà các vận động viên Hàn Quốc vẫn dùng để nâng cao thể lực.

Từ đó cho đến nay, nhiều cuộc nghiên cứu về loại dược liệu này đã được đưa ra. Không chỉ Đông Y mà Y học phương Tây cũng nghiên cứu và cho thấy rằng đông trùng hạ thảo giúp bảo vệ tủy xương và hệ tiêu hóa cho những người xạ trị chữa ung thư, bảo vệ gan hiệu quả, chữa trị bệnh trầm cảm, giúp hạ đường huyết, cân bằng lượng đường trong máu và đặc biệt hơn cả nó có tác dụng rõ rệt trong việc giúp đàn ông rất sung sức trong đời sống tình dục mà không có bất kì phản ứng phụ nào như khi dùng các thuốc kích thích khác.

Vì vậy, đông trùng hạ thảo được người dân ví như một loại thần dược và được nhiều người săn tìm