Đông trùng hạ thảo vốn là loại dược liệu quý. Từ ngàn xưa ở TQ, loại dược liệu này chỉ được sử dụng cho các vua chúa, người dân bình thường không được sử dụng. Từ sự quý giá của dược liệu này mà ngày nay để thu được lợi nhuận cao người ta đã làm giả loại dược liệu này khiến cho những người có nhu cầu khi mua hàng không biết thật giả thế nào.

Ở TP. Hồ Chí Minh, trên các tuyến phố chuyên bán thuốc Bắc như: Hải Thượng Lãn Ông, Triệu Quang Phục, Phùng Hưng,…hàng trăm các cửa hàng chuyên bán các loại dược liệu như: Hồng sâm, bạch sâm, Hà xa đại táo, …. Và tất nhiên không thể thiếu đông trùng hạ thảo.

Theo lương y Diệp Khiết, 1 lương y trong gia đình truyền thống thì đông trùng hạ thảo chỉ có thể sinh sống ở vùng cao 3000 – 5000 mét so với mực nước biển, có tuyết phủ kín suốt năm như: Thanh Tang ở Trung Quốc và dãy núi Hymalaya. Nghe thì có vẻ khó khăn lắm mới có thể lấy được loại dược liệu này nhưng nếu chúng ta đi dọc các tuyến phố thuốc Bắc tại một số điểm bán dược liệu thì giá bán của loại thần dược này có thể thấy là khá mềm so với thực tế. Có cửa hàng đóng hộp, nhãn mác bắt mắt giá cho 1kg đông trùng hạ thảo chỉ với ….20 triệu và vẫn có thể mặc cả. Để ý kỹ thì loại đông trùng hạ thảo người này bán thân nhỏ và ngắn, phần đầu sâu có màu vàng xậm.

Khi tuyết tan thì nấm bắt đầu phát triển từ ấu trùng

Nhờ sự giới thiệu của lương y, chúng tôi được gặp a Lý Bửu – 1 tiểu thương có 5 năm kinh nghiệm trong nghề. A cho biết, cứ khoảng cuối xuân đầu hè là anh lại lên khu vực Thanh Tạng – Trung Quốc để thu mua đông trùng hạ thảo. A cũng cho biết, ở Nepal – nơi cung cấp 80% đông trùng hạ thảo cho thị trường thế giới, loại rẻ nhất cũng có giá lên tới 315 triệu VNĐ cho 1Kg, còn ở những phố thuốc Bắc vẫn giao bán với giá vài chục triệu 1Kg thì đều là hàng giả.

Làm giả ĐTHT có nhiều cách: Trước kia, sau khi trích ly hết những dược chất, người ta thường đổ bỏ xác ĐTHT. Thế là xuất hiện những đầu nậu chuyên thu gom loại xác này. Anh Bửu cho biết: “Hiểu rõ tâm lý người mua ĐTHT nhằm tăng cường khả năng tình dục nên những người làm giả đã bơm vào trong thân ĐTHT một số chất, chủ yếu là Viagra. Khi uống vào, chỉ chừng 30 phút sau là có tác dụng ngay nhưng quan trọng nhất là vấn đề tâm lý. Người uống tin rằng mình đang sử dụng thảo mộc chứ không phải thuốc Tây nên không có hại!”.

Những cách làm nhái dược liệu đông trùng hạ thảo: người ta thường thu gom xác của đông trùng hạ thảo sau khi bị trích hết những dược chất. Sau đó bơm chất Viagra có tích kích thích tình dục vào, làm cho người dùng có tâm lý mình đang dùng thần dược chứ không phải loại thuốc tây độc hại nào, nhưng thật ra vẫn là thuốc tây bơm vào.

Một cách khác để làm giả là người ta tạo hình con trùng từ cây “địa tàm” thậm trí còn dùng bột ngô, bột lúa mạch hay thạch cao và dùng “thảo thạch” để tạo hình cây nấm vào cho chúng nối liền với nhau, nếu để ý kỹ sẽ thấy được vết nối này và các vết gấp trên thân con trùng sẽ đều và bằng phẳng chứ không được tự nhiên.

Loại đông trùng hạ thảo được làm giả hơn và có giá đắt hơn là loại được làm từ con sâu chit (là loại dược liệu quý có ở Việt Nam), thân hình giống con nhộng. Tuy nhiên khi sấy khô lên thì con sâu chit sẽ to hơn rất nhiều so với đông trùng hạ thảo.

Sâu chít khô được dùng làm giả đông trùng hạ thảo

Nếu phân biệt bằng mắt thường không được, các bạn có thể ngửi mùi của loại dược liệu này. Đông trùng hạ thảo thật có mùi nấm rơm rất nồng và mùi tanh của nấm hương, còn loại hàng giả thì có mùi tanh của cá, và có mùi khó ngửi của chất hóa học.

Với công nghệ làm giả đông trùng hạ thảo tinh vi như vậy, nên khi người dùng sử dụng tuy không có hại nhiều đối với sức khỏe nhưng tác dụng thần dược của nó thì gần như bằng không. Vì vậy khi mua đông trùng hạ thảo chúng ta cần cân nhắc và kiểm tra kỹ lưỡng thật giả của sản phẩm kẻo lại tiền thì mất nhiều mà tác dụng thì chả thấy đâu.